ZİNCİRLİ BEDESTEN TİCARETE AÇILDI
- ZİNCİRLİ BEDESTEN
1781 yılında Darendeli Hüseyin Paşa tarafından yaptırılan Zincirli Bedesten, halk arasında "Kara Basamak Bedesteni" olarak da bilinir. Bedestenin güney kapısındaki dört dizelik kitabeyi devrin şairlerinden Kusuri yazmıştır. Bedesten kuzeyden güneye ve doğudan batıya uzanan iki ayrı bölümden meydana gelmiş olup, her iki bölüm kuzeydoğuda kesişmektedir.
Bir süre et ve sebze hali olarak kullanılan bu bedesten, Vakıflar Gaziantep Bölge Müdürlüğü'nce restorasyon işleri tamamlanarak, Gaziantep'lilerin istifadesine sunulmuştur.
Gaziantep'in tarihi mekanları arasında önemli bir yere sahip olan Zincirli Bedesten, restorasyon çalışmalarının tamamlanmasının ardından yeniden ticari faaliyetlerde bulunan esnafa ev sahipliği yapmaya başladı.
Gaziantep'te, 1781 yılında Darendeli Hüseyin Paşa tarafından yaptırılan, uzun yıllardan beri kasaplara ev sahipliği yaptığı için Et Hali olarak da adlandırılan tarihî Zincirli Bedesten, Vakıflar Bölge Müdürlüğünün yaptırdığı restitüsyon ve restorasyon çalışmaları sonrasında, 73 dükkan ile ticari faaliyette bulunmak isteyenler için otantik bir ortam sunuyor. Tarihî bedesten, açık artırma usulü ile kiralandı. İhaleye büyük ilgi gösteren esnaf, tüm dükkanları kiraladı ve 1 Ocak 2009 tarihinden beri de taşınmalar başladı.
Gaziantep Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (GESOB) Başkanı Ömer Küsbeoğlu, tarihi Zincirli Bedesteni'nin restorasyon çalışmaları tamamlanarak yeniden esnafın hizmetine sunulmasının çok olumlu bir gelişme olduğunu söyledi. Küsbeoğlu, yüzyıllar boyunca Gaziantep'te küçük esnaf ve sanatkara hizmet veren Zincirli Bedesteni'nin, yeniden küçük esnafa ev sahipliği yapmaya başlamasının önemli olduğunu belirtti.
Küsbeoğlu, halen taşınmaların devam ettiği Zincirli Bedesten'in en kısa zamanda eski canlılığına kavuşacağına işaret ederek, şu bilgileri verdi: "Gaziantep, daha önce olduğu gibi, günümüzde de önemli bir ticaret merkezi. Bu özelliği dolayısıyla, il genelinde değişik bölgelerde, bir zamanlar esnafımızın faaliyette bulunduğu bedestenler, hanlar, iş merkezleri var. Son yıllarda, bu tarihi mekanların, aslına uygun olarak restore edilerek, esnafımızın hizmetine sunulmuş olması, bizim açımızdan son derece önemli. Son olarak, Zincirli Bedesteni'nin de esnafımızın hizmetine sunulması, esnafımıza rahat bir ortam sağlamış oldu. Bu çok önemli bir gelişme ve devam etmesini istiyoruz."
GAZİANTEP - KEMİKLİ BEDESTEN
Kemikli Bedesten, 1865 yılında Müftü Hacı Osman Efendi tarafından yaptırılmış olup, her biri 15X60 ebadında olan iki bölümlü, dikdörtgen planlı ve kesme taştan yapılmış bir yapıdır.
Temel kazıları sırasında kemik bulunduğu için adına halk tarafından Kemikli Bedesten denmiş ise de asıl adı Mecidiye Bedesteni'dir. Çatısı oval şekilde yapılmış olan bedestenin, doğu ve batı bölümlerinde ikişer girişi bulunmakta ve içerisinde 72 dükkan bulunmaktadır.
Günümüzde bedesten, iş yeri olarak kullanılmaktadır
Bedesten Nedir?
Sözcüğe Türkçede ilk bezzazistan olarak Selçuklular döneminde rastlıyoruz. Kelime anlamıyla bezzaz kumaşçılar demektir. Bunun arkasına eklenen –istan ekiyle ise kumaşçılar çarşısı anlamına ulaşıyoruz. Bu sözcük 17. Yüzyıla kadar özgün şekliyle kullanılırken, Anadolu Türkçesine evrilmesi sırasında "dat" harfinin okunuşunun getirdiği karışıklıkla “bedesten” olarak söylenmeye başlanmıştır. Mimari yapı tipi olarak ortaya çıkışı Beylikler Döneminde olmakla birlikte, Osmanlılar Döneminde yazışmalarda giderek daha sık rastlanmasından dolayı özgün işlevinin bu dönemde belirginlik kazandığını anlıyoruz. Bedestenler başlangıçta değerli kumaşların hırsız ve yangından korunması ve korunaklı bir ortamda satışının yapılması amacıyla ortaya çıkmış olmakla birlikte daha sonraki dönemlerde her türlü yükte hafif pahada ağır malın saklandığı ve satıldığı bir Osmanlı yapı türü haline gelmiştir. 18. Yüzyıla kadar bazı hanların bezzazlar hanı, iplikçiler hanı, dokumacılar hanı gibi uzmanlaştığını görüyoruz. Aynı yüzyılın ikinci yarısında artık bedestenleri özgün şekliyle ortaya çıktığını ve işlevinin tüm değerli emtia ve menkul değerleri de kapsayacak şekilde belirginleştiğini görüyoruz.
Osmanlılar döneminde bedestenlere kuyumcularda yerleşmeye başlamışlardır. Bedestenler bu işlevleri yanında bugün bankaların yerine getirdiği para saklamak, akreditif karşılığı ödeme yapmak gibi işlevleri de üstlenmişlerdi. Bu arada bedestenlerde yapılan değerli mal hareketlerinin ve satışının rahatlıkla izlenebilmesi nedeniyle değerli mallardan alınan Mizan Resminin toplanmasını da kolaylaştırmaktaydılar (Peker, sayfa 58). Bütün bu işlevlerinden dolayı Osmanlı ekonomik yaşamında çok önemli yer tutmaktaydılar
Yorumlar